Goede tijden, slechte tijden (ook bekend als GTST) is een Nederlandse soapserie die sinds 1 oktober 1990 wordt uitgezonden door de commerciële televisiezender RTL4.

De serie speelt zich af in het fictieve plaatsje Meerdijk. De show debuteerde op maandag 1 oktober 1990 om 19.00 uur. De lancering was een historische gebeurtenis, omdat GTST de eerste Europese dagelijkse soapserie was. De publieke soap Het Glazen Huis, die in 2004 debuteerde, was de eerste Nederlandse soap met een speelduur van een uur. Overigens werd deze soap maar drie keer per week uitgezonden.

Op dit moment is Goede tijden, slechte tijden de enige Nederlandse soap die nog wordt uitgezonden. Op het hoogtepunt telde Nederland drie soaps. GTST is tevens de langstlopende dramaproductie op de Nederlandse televisie.

Geschiedenis

maandenlange voorbereiding, de eerste aflevering van Goede tijden, slechte tijden op RTL 4 uitgezonden. In het begin had de soap moeite om de harten van de kijkers te veroveren. Even leek het erop dat GTST een vroege dood zou sterven, omdat programmadirecteur en RTL-baas Freddy Thyves de stekker er al na vier weken wilde uittrekken. Acteurs als Antonie Kamerling en Reinout Oerlemans – die voor de rol van Arnie Alberts letterlijk "van straat werd geplukt" – stuntelden tijdens het acteren en de decors vielen haast om als een deur open of dicht werd gedaan. Desondanks stegen de kijkcijfers met de weken en de populariteit bleef groeien. Het jongerenblad Hitkrant zette enkele van de jonge acteurs op hun cover en Naf Naf zag zijn omzet verdubbelen, omdat Reinout Oerlemans in de serie een bodywarmer van het merk had gedragen. Zo werd Goede tijden, slechte tijden toch nog een succes en keken er al gauw elke doordeweekse avond ongeveer twee miljoen huishoudens naar de perikelen van de inwoners van Meerdijk. Dit zorgde ervoor dat vooral de jonge, onbekende acteurs ineens een Bekende Nederlander werden. Verscheidene acteurs hebben na GTST een goedlopende carrière ontwikkeld, zoals Reinout Oerlemans, Katja Schuurman, Georgina Verbaan, Angela Schijf en Antonie Kamerling. Zij hebben in verschillende andere producties gespeeld, zoals films, series en musicals.

Productie

Het idee om in Nederland een soapserie te gaan produceren, kwam van Joop van den Ende. Onder andere in de Verenigde Staten liepen er al jaren enkele succesvolle soaps en Van den Ende wilde het fenomeen naar Nederland halen om voor RTL4 de eerste dagelijkse dramaserie maken. Hij benaderde in eerste instantie Willy van Hemert, de schrijver en regisseur van onder andere Dagboek van een herdershond, maar Van den Ende realiseerde zich echter dat een soap van ongeveer tweehonderd afleveringen van vijfentwintig minuten per seizoen niet haalbaar was voor een gepensioneerde man. Toen kwam men op het idee een remake te maken van een soap die zijn succes reeds had bewezen. Bert van der Veer werd richting Los Angeles gestuurd en hij kwam terug met scenario's van Ryan's Hope, alleen waren de rechten hiervoor moeilijk te verkrijgen – het zou dan ook tot 1994 duren voordat deze serie de basis werd voor Onderweg naar Morgen.

Van den Ende wilde liever iets wat leek op de Australische reeks Sons and Daughters. Reg Watson, de bedenker van deze serie, wilde het format echter nog niet aan het buitenland verkopen en besloot na overleg met Joop van den Ende de scripts van The Restless Years uit het archief op te diepen. Bijna achthonderd scripts werden naar Nederland opgestuurd, waarna werd begonnen met de vertaling en de modernisering ervan. In de zomer van 1990, slechts enkele maanden voordat met het uitzenden van de serie moest worden begonnen, was er echter nog één probleem: de naam. Van den Ende werd niet warm van namen als Tijd van Leven, Samen en De Rusteloze Jaren. Wanhopig vroeg Reg Watson uiteindelijk hoe Good Times, Bad Times zich in het Nederlands liet vertalen. Goede tijden, slechte tijden zou titelsuggestie 34 worden. Met deze titel in het achterhoofd schreef Bert van der Veer de gelijknamige titelsong, waarvoor Hans van Eijck de muziek componeerde.

De Nederlandse scripts dienden ook als voorbeeld toen twee jaar later het Duitse Gute Zeiten, Schlechte Zeiten startte.

Achter de schermen

Omdat Goede tijden, slechte tijden gebaseerd is op de Australische soapserie The Restless Years, is indirect de bedenker van Goede tijden, Reg Watson. In theorie is Olga Madsen de bedenker van de soap, omdat zij de karakters en verhaallijnen zodanig heeft aangepast dat ze voor de Nederlandse televisie geschikt zouden zijn. Madsen was in de eerste twee seizoenen ook creatief producent van de serie. Ze moest verantwoording afleggen aan Joop van den Ende, de producent. In november 1992 besloot Madsen dat ze zich meer op het schrijven wilde gaan richten. Willy Breebaart, die sinds 1991 als productieleider werkte, nam haar functie over. Na Breebaart zouden diverse mensen deze functie nog vervullen, namelijk Johan Nijenhuis (1995-1997), Ward Latier (1997-1998), Marcel van Rongen (1998-1999), Idse Grotenhuis (1999-2002), Aart van Asperen (1999-2000), Annemieke van Vliet (2001-2002, 2009-2010), Frank Schoutens (2002), Gert-Jan Booy (2002-2003), Dag Neijzen (2003-2006), Vivian Pieters (2006-2008), Gerd Jan van Dalen (2006-2008), Kennard Bos (2008-heden), Esther Thedinga (2008-2009) en Simone van Gigch (2010-heden).

De eerste afleveringen werden geregisseerd door Russell Webb. Niet veel later mochten regisseurs Frank Schoutens (1990-1992) en Vivian Pieters (1990-1991) zich aan het regisseren wagen. De regisseur die de meeste afleveringen van GTST heeft geregisseerd is Michiel Geijskes, die sinds 2000 al ruim 600 afleveringen heeft geregisseerd.

Opname

De stad waar de serie zich afspeelt had de eerste seizoenen geen specifieke naam. 'The Restless Years', waarop de serie gebaseerd was speelde zich af in Sidney. Dit is soms nog te zien in de eerdere afleveringen waarbij altijd een auto, taxi of de bus nodig is om van de ene plek naar de andere komen, terwijl er nu meestal gefietst en gelopen wordt. Ook waren er meerdere restaurants en hotels (Royal Prince Hotel, Hotel Dendermonde), scholen, horecagelegenheden (De Fontein, De Cactus, The Heavy Heaven) en bedrijven aanwezig. Vanaf seizoen 10 werd onthuld dat de soap zich afspeelt in Meerdijk. Meerdijk kreeg in de beginjaren '00 een dorps karakter, maar kan met een groot hotel, diverse horecagelegenheden, een eigen middelbare school, een grote krant, enkele magazines en diverse inwoners met een eigen zaak, de allure van een stad handhaven.

De studio-opnames vonden van augustus 1990 tot juni 2010 plaats in studio's in Aalsmeer, in een pand waar eerst een bloemenveiling gevestigd was. Sinds augustus 2010 is de opnamestudio gevestigd in Amsterdam. Buitenopnames vinden doorgaans plaats in de directe omgeving, maar soms heeft men ook opnames elders. Zo is Goede tijden, slechte tijden al eens uitgeweken naar De Efteling in Kaatsheuvel, Disneyland Parijs in Marne-la-Vallée, Antwerpen, Curaçao, Maleisië en Zwitserland.

In 2010 verhuist producent Endemol naar een complex in de buurt van de ArenA in Amsterdam, inclusief de set van Goede tijden, slechte tijden. Er is al sinds 2007 sprake van deze verhuizing. Op 3 oktober 2008 werd de eerste paal in de grond geslagen; dit werd gevierd in aanwezigheid van Job Cohen, die toen burgemeester van Amsterdam was. Het aantal decors wordt uitgebreid. Vanaf seizoen 21 zullen de opnames uit Amsterdam komen.

Leader

De leader van Goede tijden, slechte tijden begon als fotoboek met daarin foto's van alle personages. Een voor een kwamen de foto's naar voren als filmpje – dit waren stukjes uit de afleveringen. Vanaf seizoen twee werd deze methode gemoderniseerd, maar het idee bleef het zelfde. Deze leader is tot 2005 steeds opnieuw aangepast aan de nieuwe spelersgroep en werd het beeld ook enigszins gemoderniseerd. In 2003 werd de titelsong opnieuw ingezongen, waardoor de leader sneller werd en de foto's dus sneller voorbijkwamen. Ook kwam halverwege het logo van Goede tijden, slechte tijden niet meer voorbij en hadden de foto's geen kartelrand meer, maar een rechte rand.

In 2005 onderging GTST een metamorfose en moest ook de huisstijl eraan geloven. Er was in de leader nog steeds sprake van stilstaande foto's die één voor één in een bewegend filmpje veranderden, maar werd het fotoboek vervangen door een soort ruimte met een zon waarin alle momenten van de afgelopen jaar waren opgeslagen en in die ruimte zweefden. Alle huidige personages hebben een eigen shot, waar de acteurs bovendien speciaal voor hebben geposeerd. De achtergrond is opgevuld met vage, niet-bewegende foto's uit voorgaande jaren, waarmee subtiel wordt verwezen naar de oude leader met het fotoboek.

Bij de komst van de familie Huygens moest de leader opnieuw worden aangepast, omdat er in de toenmalige leader geen ruimte was voor vier extra foto's. Het idee van de leader bleef hetzelfde, alleen werd de titelsong opnieuw ingezongen en visueel versneld om vier extra plaatsen te creëren. Tijdens het seizoen wordt de leader steeds aangepast na vertrek of introductie van personages. Daarnaast krijgen huidige personages na enige tijd een nieuw leadershot, omdat het shot verouderd is of omdat de acteur een metamorfose heeft gehad. De leader is ingezongen door Sarina Kuipers. Het is lang onduidelijk geweest wie de leader heeft ingezongen, het is bekend geworden dankzij X-Factor. De zangeres van de leader deed daaraan mee.

Vanaf 1 oktober 2010 komt er een nieuwe leader met een nieuwe logo. De leader heeft wederom als basis foto's genomen. De leader loopt door De Koning, Huize Huygens, Toko en Huize Sanders en gaat vervolgens langs fotolijstje of gewoon liggende foto's, wat zich vervolgens uitmondt in een filmpje. Opmerkelijk was dat maar twee personages tijdens de eerste versie een nieuw filmpje kregen, de overige acteurs hadden hetzelfde filmpje als voorheen. Slechts na twee weken kreeg de leader een update, namelijk nadat de familie Huygens vervangen werd door de familie Bouwhuis. De leader gedeelte van de Huygens moest plaats maken voor de familie Bouwhuis en werd het gedeelte uit huize Huygens geheel veranderd in de stijl van huize Bouwhuis.

Muziek

Elke aflevering wordt begeleid door achtergrondmuziek. In eerste instantie betrof het vooral composities die speciaal voor de serie gemaakt waren, maar sinds de start van seizoen 19 wordt er ook steeds meer muziek aangekocht om in de afleveringen te kunnen verwerken. Deze muziek is afkomstig van artiesten als Madonna, Leaf en Snow Patrol, maar soms worden er ook stukken van bijvoorbeeld Georg Friedrich Händel gebruikt. Bedoeling is om met de muziek de verhaallijn, scènes en emoties te ondersteunen.

De speciaal voor de serie gecomponeerde muziek werd vanaf aflevering 1 (seizoen 1) tot aflevering 4305 (seizoen 21) gemaakt door Ronald Schilperoort. Schilperoort is echter sinds de start van seizoen 22 opgevolgd door Fons Merkies. Wat de reden is voor deze wisseling is tot op heden niet bekend.

Kritiek toneel- en filmwereld

Toen Goede tijden, slechte tijden in het najaar van 1990 zijn debuut maakte, werd de serie door de toneelwereld gemeden. Ook bij toneelscholen werd de boodschap meegegeven dat je niet in een soap moest gaan spelen. Het zou de kans op een serieuze carrière aanzienlijk verminderen. Niet alleen voor de schermen werd er minderwaardig over het genre soap gedaan. Olga Madsen, de eerste producent van GTST, had al veel ervaring in de filmwereld. Toen ze zich verbond aan de soap, snapten veel mensen uit het vak niet waarom ze haar carrière hiervoor op het spel zette. Ondanks kritiek uit de toneel- en filmwereld werd de serie een groot succes. In de loop van de jaren werd er vakkundig aan de soap gewerkt. Zowel voor als achter de schermen werden talenten ontdekt. Acteurs als Yorick van Wageningen, Frédérique Huydts en Isa Hoes speelden na hun vertrek in diverse kwaliteitsseries en toneelstukken. Ook achter de schermen werd het nodige talent ontdekt, zoals Johan Nijenhuis en Willem van de Sande Bakhuyzen.

Kijkcijfers

Ondanks de concurrentie van latere soaps als ONM en Goudkust bleef GTST de best bekeken soap van Nederland. In zijn geschiedenis kreeg de soap twee keer te maken met dalende kijkcijfers. In 1999 werd Big Brother aanvankelijk op hetzelfde tijdstip uitgezonden en schakelden veel mensen niet meer op GTST. De zender van Big Brother was onderdeel van RTL Nederland. Het programma werd verschoven naar een ander tijdstip. De verschuiving betekende de doodsteek voor de soap Goudkust, die in die periode nog geen 200.000 kijkers wist te boeien. De tweede kijkcijferdip vond in 2008 plaats. De oorspronkelijke familie Alberts was inmiddels zo uitgedund en er moest een frisse wind door de soap gaan waaien. Diverse karakters die deel uit maakte van de familie Alberts namen ontslag of werden ontslagen. Zij maakten ruimte vrij voor de familie Huygens, waarmee een nieuw tijdperk werd ingeluid.

De best bekeken uitzending ooit was die van 28 maart 2003, met 2,710,000 kijkers. Dit was de 2500ste aflevering. Op dit moment heeft het programma dagelijks ongeveer 1,5 miljoen kijkers, met uitschieters richting de 1,8 miljoen kijkers. Na het NOS Journaal is GTST daarmee primetime het bestbekeken programma.

Mijlpalen

Op 5 maart 2010 jubileerde GTST vanwege de 4000ste aflevering en op 1 oktober van dat jaar werd het twintigjarig bestaan van de serie gevierd. Allebei de keren werd er veel aandacht aan besteed. Tijdens de vierduizendste aflevering werd het Tuschinski Theater afgehuurd. De zender, maar ook de cast en crew, pakten die dag groots uit. Met een bus werd een toer gemaakt langs radio- en tv-studio's. In de ochtend was het voltallige acteursgezelschap te gast bij Gijs Staverman (Q-music) en Giel Beelen (3FM). Rond tien uur arriveerde de bus bij Koffietijd, waar met presentatrices Quinty Trustfull en Loretta Schrijver uitgebreid werd gepraat. Rond het middaguur werden alle medewerkers in het zonnetje gezet door de RTL-directie. Voor het hoofdkantoor van RTL ontving actrice van het eerste uur Jette van der Meij een ster op de RTL Walk of Fame. Na een lunch met een aantal fans, georganiseerd door dagblad De Telegraaf, reisde het gezelschap door naar de studio van RTL Boulevard. In Amsterdam werd groots feest gevierd met de huidige acteurs, maar ook met enkele oud-acteurs, onder wie Tanja Jess en Inge Ipenburg. Om acht uur 's avonds zaten bijna 1,6 miljoen mensen voor de buis om de spannende aflevering te bekijken. Nadat werd stilgestaan bij de mensen die waren overleden (Guusje Nederhorst, Wik Jongsma en Frédérique Huydts) sloot de aflevering af met een spannende cliffhanger, waarin Marjolein Keunings karakter Maxime Sanders werd neergeschoten door haar broer Ludo.

Prijzen

Cast

Vaste spelers:

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

R

S

T

V

W

Z

Gastpersonages:

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

R

S

T

V

W

Z

Geef hieronder je reactie over Goede tijden, slechte tijden: